“Tư duy ngược dòng” giúp vượt qua khó khăn, và thành công
Nhà văn nổi tiếng Dan Heath từng đề xuất khái niệm “tư duy ngược dòng” là có lối suy nghĩ đi ngược lại với đám đông. Theo khái niệm nghĩa trắng “ngược dòng” nói về nguồn nước thượng nguồn. Ban đầu có nghĩa là nếu công việc bảo tồn nước và đất ở thượng nguồn được thực hiện tốt từ trước, thì khả năng lũ lụt ở hạ lưu sẽ giảm đi rất nhiều.
Trong cuộc sống cũng vậy, chỉ có nắm được gốc rễ của vấn đề, chúng ta mới có thể triệt giải quyết được vấn đề. Cách một người xử lý vấn đề sẽ quyết định những hướng đi khác nhau trong cuộc đời của họ. Những người đặt vấn đề sau lưng có thể thường chỉ tiếp nhận nó một cách thụ động, khiến mọi thứ càng trở nên phức tạp. Còn những người thực sự có năng lực mới có thể leo lên cao nhờ tư duy ngược dòng và nắm được thế chủ động trong cuộc sống.
1. Thụ động của bạn đang đẩy bạn vào ngõ cụt
Nhiều người đã nghe câu chuyện về chim gõ kiến. Các loài chim khác bắt đầu dự trữ thức ăn cho mùa đông từ mùa xuân, nhưng chim gõ kiến luôn chơi xung quanh và không có kế hoạch cho mùa đông. Vào mùa thu, chim gõ kiến vẫn chưa có kế hoạch xây tổ.
Cuối cùng thì mùa đông cũng đến, tất cả các loài chim khác đều trú đông trong tổ của chúng, chỉ có con chim chim gõ kiến lạnh giá là chết cóng trong kẽ đá vì không chịu xây tổ.Mọi người đều cười nhạo sự thiển cận và không biết tính toán trước của chim gõ kiến.
Họ ít biết rằng nhiều người trong cuộc đời họ đã vô tình trở thành một “con chim gõ kiến” chịu lạnh giá thản nhiên sống cuộc đời an nhàn, không có sự chuẩn bị, và kế hoạch trong tương lai.
Là thương hiệu “vua giày” trước đây của Trung Quốc, Belle đã đứng đầu danh sách bán giày nữ tại Trung Quốc trong 12 năm liên tiếp. Tài sản ban đầu của Belle chỉ là 2 triệu USD, nhưng trong hơn 1 thập kỷ sau đó, họ đã phát triển nhanh chóng các cửa hàng ngoại tuyến. Đến năm 2013, giá trị thị trường của nó đã từng cao tới 150 tỷ USD. Điều này cũng khiến Belle lúc bấy giờ tự tin hô vang khẩu hiệu “Bất cứ nơi nào có phụ nữ đi qua, nhất định phải có Belle”.
Tuy nhiên, với sự tăng tốc của thời đại thương mại điện tử, mọi người đã bắt đầu bước vào thời đại mua sắm trực tuyến và lưu lượng truy cập của các cửa hàng trực tiếp đã giảm dần. Nhưng tại một ngã tư quan trọng như vậy, Belle không những không chạy theo tốc độ phát triển của thời đại mà còn khăng khăng tập trung vào các cửa hàng truyền thống ngoại tuyến.
Quyết định sai lầm này đã khiến Belle rơi vào khủng hoảng, thua lỗ liên tiếp. Bắt đầu từ năm 2015, lợi nhuận của Belle bắt đầu giảm mạnh. Đến năm 2017, “vua giày của một thế hệ” Belle hấp hối và chỉ biết ngậm ngùi rút lui khỏi thị trường.
Franklin từng nói: “Người không chuẩn bị sẵn sàng để thất bại.”
Ở đời, nhiều người chỉ nhìn chằm chằm vào mảnh đất ba sào trước mặt mà không hề có kế hoạch gì cho tương lai. Chắc chắn là họ muốn cuộc sống thoải mái như một nhà sư và nhìn đồng hồ trong một ngày trôi qua mà không làm được gì. Nhưng khi rủi ro đến, bạn là nhóm người đầu tiên bị thời đại đào thải. Bạn phải biết rằng cơ hội luôn dành cho những ai chủ động và biết hoạch định trước.
Khi bạn mù quáng ở trong vùng an toàn của mình và từ chối học hỏi những điều mới, thì ngay cả khi cơ hội tốt nhất đến, bạn cũng chỉ có thể trao nó cho người khác một cách vô ích. Thay vì vội vã giải quyết sau khi sự việc xảy ra, tốt hơn hết là bạn nên chuẩn bị trước để tránh rơi vào ngõ cụt.
2. Tầm nhìn dài hạn để thay đổi cuộc sống nghèo khó
Như câu nói: “Người không biết suy nghĩ, hắn nhất định phải lo lắng.”Ở đời không có gì là tĩnh cả, thăng trầm là lẽ thường tình. Trước những biến số khôn lường này, những người thực sự có tầm nhìn xa biết cách chuẩn bị trước và dành một lối thoát cho mình.Có một câu chuyện như vậy trong cuốn sách “Bí mật trồng củ cải”.
Cha tôi là chủ nhiệm tạp chí “Thí nghiệm khoa học nông thôn”, khi chứng kiến tình trạng sử dụng phân bón hóa học tràn lan ở nông thôn, ông không khỏi cau mày. Mặc dù sản lượng lương thực có thể tăng trong thời gian ngắn nhưng về lâu dài, phân bón hóa học sẽ làm giảm độ màu mỡ của đất.Vì vậy, ông hết sức kêu gọi mọi người sử dụng phân chuồng, có thể kéo dài tỷ lệ sử dụng đất. Nhưng hầu hết dân làng không hề để tâm đến lời khuyên của ông. Họ không có ý thức về rủi ro và không quan tâm đến tương lai của vùng đất.
Chỉ có chú Ngô nghe lời cha và để trong lòng. Trong những lần gieo trồng tiếp theo, chú Ngô sẽ sử dụng phân gia súc và cừu của chính gia đình mình làm nguyên liệu để bón phân, không sử dụng phân bón hóa học nữa. Nhiều năm sau, một công ty chuyên cung cấp thực phẩm cho các công ty lớn đã đến ngôi làng của họ để tìm kiếm những vùng đất xanh và không ô nhiễm.
Thật may mắn, mảnh đất của gia đình chú Ngô đã trở thành sự lựa chọn tốt nhất cho công ty này. Sau đó, công ty đã ký hợp đồng toàn bộ đất đai của gia đình chú Ngô. Chú Ngô chỉ cần chịu trách nhiệm trồng trọt, bất luận trồng cái gì, công ty đều thu mua. Và tiền cho một mẫu đất nhiều hơn nhiều so với tiền cho mười mẫu đất của người khác. Những người khác trong làng ghen tị vì đất đai của họ bị ô nhiễm nghiêm trọng và sản lượng ngũ cốc thấp, không công ty nào chịu mua.
Nhà văn Lượng Nỗ nói: “Thế giới sẽ nhường chỗ cho những người có mục đích và tầm nhìn.”
Nhiều người trong chúng ta luôn quen với việc tập trung vào những lợi nhuận nhỏ nhặt nhất thời và kiếm tiền. Như mọi người đều biết, mù quáng tập trung vào những cái được và mất trước mắt chỉ là một sự “bận rộn” tầm thường. Không bao giờ là sự giàu có hiện tại quyết định sự thành bại của cuộc đời, mà là mô hình lập kế hoạch cho một ngày sắp tới.
Nhìn vấn đề từ góc độ phát triển là cách giải quyết vấn đề bình đẳng nhất. Trong phần còn lại của cuộc đời bạn, với chủ nghĩa dài hạn hơn và ít suy nghĩ thiển cận hơn, cuộc sống có thể xoay chuyển và suôn sẻ.
3. Sở hữu “tư duy ngược dòng”
Có thể giải quyết 80% vấn đề trong cuộc sống. Trong cuộc sống, không ít người đã từng có kinh nghiệm bị mắc kẹt trong thang máy. Hầu hết các công ty thang máy khi gặp phải những tình huống như vậy đều có biện pháp cử tổng công ty ứng cứu ngay sau đó. Nhưng có một công ty thang máy đã tiến hành nghiên cứu riêng cho điều này.
Sau một loạt tính toán chính xác, họ phát hiện ra rằng trong hầu hết các thang máy, tốc độ đóng cửa sẽ chậm dần trước khi xảy ra lỗi. Ở thang máy thông thường, từ khi nhấn nút đến khi đóng cửa thang hoàn toàn chỉ mất 5 giây. Nhưng đối với thang máy sắp hỏng, toàn bộ quá trình này mất từ 6-8 giây. Vì lý do này, công ty thang máy đã thiết kế đặc biệt một bộ đếm thời gian để ghi lại chính xác thời điểm thang máy đóng cửa.
Khi vượt quá giới hạn 5,5 giây, công ty sẽ cử người tiến hành bảo trì. Bằng cách này, khả năng hành khách bị mắc kẹt giảm đi rất nhiều. An ninh được cải thiện cũng khiến công việc kinh doanh của công ty phát triển và tránh phát sinh rắc rối. Cái sáng giá của hãng thang máy này là biết vận dụng “tư duy ngược dòng” để giải quyết vấn đề trước mắt.
Trong cuốn sách “Bảy thói quen của người thành đạt”, Stephen Covey đã đề cập đến sở cứu hỏa một thị trấn nhỏ ở Mỹ.
Đội cứu hỏa nói chung chủ yếu tập trung vào việc rèn luyện thể lực cho lính cứu hỏa, nhưng đội cứu hỏa này cũng sẽ làm một số công việc để giảm bớt đám cháy trước.
Họ dành một khoảng thời gian nhất định hàng tuần trên đường phố để kiểm tra các vòi chữa cháy, mạch điện cũ và một số nguy cơ dễ cháy, sau đó tối ưu hóa và cập nhật chúng. Sau một thời gian, mọi người đều thấy rằng tỷ lệ báo cháy trong thị trấn đã giảm đáng kể. Bằng cách này, đội cứu hỏa có nhiều thời gian để hướng dẫn quy tắc an toàn cho người dân. Cuối cùng, công việc chính của đội cứu hỏa này trở thành phòng cháy chữa cháy, thay vì chữa cháy hàng ngày.
Kim Duy Thuần từng nói: “Câu trả lời cho tất cả các câu hỏi chỉ có thể được tìm thấy trong chiều cao tâm trí.”Trong xã hội đương đại, lợi thế nhận thức của một người quyết định lợi thế cạnh tranh của anh ta. Nếu tâm trí tậm trung vào một , thì cuối cùng anh ta cần dành nhiều thời gian và năng lượng hơn.Và người có “tư duy ngược dòng” luôn có thể nhảy ra khỏi vấn đề để nhìn nhận vấn đề, nhìn nhận bản chất qua hiện tượng, kịp thời ngăn chặn sự cố xảy ra. Ở nơi làm việc, họ biết cách sử dụng chi phí ít hơn để giải quyết các vấn đề khó khăn hơn, nhờ đó cơ hội thăng tiến và tăng lương nhanh hơn. Cách tốt nhất để loại bỏ vấn đề là phá vỡ lối tắt của suy nghĩ và đảo ngược chuỗi nhân quả.
Tại hiện trường của một cuộc họp báo, một phóng viên đã hỏi Đạo Thành Hòa: “Bạn nghĩ chìa khóa thành công của một người là gì?”
Đạo Thành Hòa trả lời: “Cách nghĩ”
Cùng một sự việc, nếu cách suy nghĩ khác đi sẽ tạo ra những kết quả hoàn toàn khác. Người thực sự khôn ngoan biết cách “nâng cấp” bản thân.
Chỉ bằng cách không ở trong vùng thoải mái, chúng ta mới có thể chuyển từ thụ động sang chủ động. Đừng chỉ quan tâm đến lợi nhuận nhỏ trước mắt, bạn có thể thoát khỏi trạng thái bận rộn. Chỉ bằng cách nhìn vào bề mặt của vấn đề, chúng ta mới có thể tìm ra giải pháp cho nguyên nhân gốc rễ. Vượt lên chính mình và hoàn cảnh khó khăn trước mắt, có dự định trước cho tương lai.
