Người muốn thành công nhất định phải hội đủ “Ngũ cần”
Một người nếu muốn thành công trong sự nghiệp, thành tựu trong cuộc sống thì cần tham khảo đạo lý tu dưỡng “ngũ cần” của Tăng Quốc Phiên.
Muốn thành công, nhất định phải hội đủ “ngũ cần”
Bất luận là trong học tập hay công tác ngoài xã hội, đều cần phải phấn đấu một phen gian khổ thì mới có thể thành tựu. Tăng Quốc Phiên từng nói, người làm quan cần phải có “ngũ cần”, “ngũ cần” ở đây là nói năm loại chuyên cần, nỗ lực.
Thứ nhất “thân cần”, bản thân cần cố gắng vượt qua mọi gian khổ, tự mình trải nghiệm.
Thứ hai “nhãn cần”, gặp ai cũng cần nhìn nhận rõ ràng, xem một bài văn thì đọc đi đọc lại cho cẩn thận.
Thứ ba “cần cù chịu khó”, thấy rác thì nhặt, thấy bừa bộn thì dọn dẹp, việc nhỏ mau quên thì lấy bút ghi lại.
Thứ 4 là “khẩu cần”, đối với đồng nghiệp thì tương trợ lẫn nhau, với cấp dưới thì tận tâm chỉ bảo.
Thứ 5 “tâm cần”, khi đủ chân thành, sắt đá cũng tan chảy, khổ tâm trau dồi, quỷ thần cũng thấu.
Theo lời dạy “ngũ cần” của Tăng Quốc Phiên, tuy là nói về việc làm quan, nhưng cũng chính là nói về đạo đối nhân xử thế.
“Thân cần” là gì? Là tự mình trải nghiệm, lấy mình làm gương
Chính là nói, giáo hóa con người bằng lời nói không bằng lấy chính mình làm gương. Tăng Quốc Phiên lúc còn trong quân doanh, mỗi ngày đều tự yêu cầu bản thân phải dậy thật sớm. Bất luận là thời tiết ra sao, hoàn cảnh như thế nào; chỉ cần nghe tiếng gà gáy, liền dậy đốc thúc luyện binh, làm đủ các loại sự vụ. Ông nói với các tướng sĩ: “Nói về việc luyện binh, phải ngày đêm rèn luyện, mới có thể thành thục. Như gà ấp trứng, như lò luyện đan, không thể lơ là dẫu chỉ một chút”.
Luận ngữ viết: “Thân ngay chính, có thể không cần mệnh lệnh, nếu thân bất chính, dẫu có lệnh cũng không tuân theo”. Ý nói, muốn chỉnh đốn người khác, thì phải chỉnh đốn bản thân trước, tự mình làm gương chính là hiệu lệnh không cần thuyết nói. Bản thân mình nghiêm chính, không cần phải ra lệnh, mọi người sẽ tự động nghe theo. Ngược lại, bản thân không ngay chính, dẫu có ra lệnh cũng như không, chỉ là mệnh lệnh tạm thời. Bất kể là tu dưỡng cá nhân hay quản lý tập thể, điểm này rất quan trọng; nên làm một tấm gương tốt cho mọi người xung quanh hay cấp dưới.
“Nhãn cần” là gì? Là cẩn thận quan sát từ những điều nhỏ nhất
Khi Tăng Quốc Phiên giao cho Lý Hồng Chương huấn luyện đội quân Hoài. Lý Hồng Chương dẫn theo ba người đến cầu kiến, thỉnh Tăng Quốc Phiên phân phó chức vụ cho họ. Thật không may, đúng lúc ông vừa ăn xong và ra ngoài tản bộ. Ba người chờ ở bên ngoài còn Lý tướng quân vào bên trong, Đợi Tăng đại nhân trở về, Lý Hồng Chương mới cho gọi ba người kia vào gặp.
Lúc đó, Tăng Quốc Phiên nói không cần gọi nữa. Ông nói với Lý Hồng Chương: “Người đứng bên phải là người trung thành; đáng tin cậy có thể ủy thác công việc tiếp tế, hậu cần. Người đứng giữa là người nguy hiểm, chỉ nên để hắn giữ những công việc không quan trọng. Người bên trái có tài nhất, nên trọng dụng”.
Lý Hồng Chương thất kinh hỏi: “Sao ngài có thể nhìn ra được như vậy?”Ông cười nói: “Vừa rồi ta tản bộ trở về, đi qua ba người họ. Người bên phải cúi đầu không dám ngẩng, có thể thấy hắn rất kính cẩn, thận trọng; vì thế phân phó cho công việc tiếp tế. Người đứng giữa bề ngoài vô cùng cung kính, nhưng ta vừa đi qua, liền đưa mắt đảo quanh; có thể thấy hắn bằng mặt không bằng lòng, cho nên không thể dùng. Bên trái từ đầu đến cuối đứng thẳng hiên ngang, mắt nhìn thẳng, đúng mực, chính là bậc tướng tài”.
Người mà ông gọi là bậc tướng tài kia chính là Lưu Minh Truyền, sau này làm tới thống đốc Đài Loan.
Cần đọc, viết, nhìn nhận lại bản thân hàng ngàyTheo lời Tằng Quốc Phiên, cần cù chịu khó chính là dưỡng thành một thói quen tốt.Cả đời ông hình thành ba thói quen tốt: Tự nhìn nhận lại bản thân, đọc sách, viết thư về nhà.
Mỗi ngày ông đều viết nhật ký, thông qua đó mà tu dưỡng bản thân. Sau đó lại suy xét kiểm điểm lại bản thân, không ngừng tu dưỡng chính mình. Tăng Quốc Phiên nói: “Bản chất của con người rất khó thay đổi, duy chỉ có đọc sách mới có thể cải biến. Những người tinh thông pháp lý đều cho rằng, đọc sách có thể thay đổi tướng mạo, cốt cách một người”.
Ông quy định mỗi ngày kiên trì đọc sách không dưới 10 trang. Sau khi ăn xong thì luyện chữ không dưới nửa giờ. Thông qua đó, ông không những cải biến được khí chất, còn tôi luyện tinh thần bền bỉ, tài năng vượt bậc.
Ngoài ra, Tăng Quốc Phiên thường hay viết thư về nhà. Nghe nói chỉ trong năm 1861, ông đã gởi hơn 253 lá thư. Thông qua thư từ, ông không ngừng giáo huấn em trai cùng con cái. Dưới sự ảnh hưởng của ông, hậu nhân Tăng gia xuất hiện rất nhiều nhân tài.
Thế nào là “khẩu cần”?
Chính là nói về việc chung sống hòa hợp với mọi người. Ông cho rằng giữa đồng liêu với nhau “hai hổ đánh nhau, kẻ thắng cũng là kẻ bại”. Tăng Quốc Phiên nói khẩu cần, không chỉ là với đồng sự cùng người bề trên; mà ngay cả người bề dưới cũng kiên nhẫn giảng giải. Cách đối nhân xử thế cẩn mực của ông, không chỉ khiến ông thành tựu bản thân, mà còn giúp những danh thần như Lý Hồng Chương, Tá Tông Đường, Trương Chi Động trùng hưng được một đoạn mạt Thanh ngắn ngủi.
Muốn thành công, không thể thiếu “tâm cần”
Chính là nói về phẩm chất ý chí kiên định. Bất luận là trong khoa khảo hay khi bình định quân đội, cũng có lúc thành lúc bại; nhưng Tăng Quốc Phiên đều dùng sự nỗ lực kiên trì, ý chí kiên định để vượt qua. Mọi phương diện đều dụng tâm dụng sức, ắt sẽ thành tựu.Ông nói “Tất cả những kẻ tầm thường trong thiên hạ từ cổ chí kim, đều từ lười biếng mà dẫn đến thất bại”Lấy siêng năng trị lười biếng, lấy chăm chỉ trừ bỏ thói tầm thường. Dẫu là tu thân hay tự kiểm điểm, chỉ cần biết đối nhân xử thế; hội đủ “ngũ cần” thiện hạ không có việc gì khó.Tăng Quốc Phiên dụng “ngũ cần” mà một đời thành tựu. Chúng ta nếu muốn thành công trong sự nghiệp và cuộc sống, cũng nên học tập “ngũ cần” này.
